Cây  Di sản Việt Nam (cây Thị Đền chùa Thái)

Đền chùa Thái chùa thái gắn với hai thời kỳ lịch sử của đất nước thời Nhà Trần ở thế kỷ thứ XIII. Và thời nhà Mạc ở thế kỷ thứ XVI.

Tương truyền sau khi Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng được phong Tiết Độ Sứ giao trấn giữ vùng Đông Bắc của Tổ Quốc. Năm Trùng Hưng thứ 4 (1228) quân Mông Nguyên lại kéo sang xâm lược nước ta, để thuận tiện cho việc vận chuyển quân lương, chỉ một đêm ông đã phát động Nhân dân và quân sĩ  đào thành con sông cho tàu thuyền về Vạn Kiếp hội quân để đánh tan quân xâm lược Mông Nguyên ở thế kỷ thứ 13 và con sông đã được đặt tên là con sông Hóa nằm bao quanh xã Trấn Dương, đồng thời cho nhân dân qoai đê lấn biển lập lên làng mạc. Ông qua đời ngày 16/8/1313, thọ 61 tuổi lại linh ứng được Vua Trần truyền cho lập Miếu Đền và phong “Thượng Đẳng Thần” hàng năm cúng tế vào bậc Nhà nước. Nhân dân trong vùng ngưỡng mộ tôn thần hàng năm tế lễ. 

Đến đời Nhà Mạc thế kỷ 16, sau khi Mạc Mậu Hợp được Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đưa thoát qua cửa Thái Bình ra biển về Kinh đô giữ yên ngôi vị, để tạ ơn thần dân nơi đây đã cứu giúp, Mạc Mậu Hợp đã nhờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm cắm đất, dựng chùa và đặt tên ngôi chùa là “Thái Bình” và Trạng Trình đã viết về địa lý ngôi chùa: 

“Bến Hàn tai Hổ

 Bến cổ tai Ngai

 Ba Ra ấp lại,

 Voi Đồng trầu sang”

(Ông Trần Văn Đức Hội bảo vệ thiên nhiên môi trường Hải Phòng và ông Trần Văn Thìn Chủ tịch UBND xã Trấn Dương cùng mở bia cây Di sản Việt nam)

Nếu vậy, Chùa Thái Bình do Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm chọn đất, cắm hướng xây dựng thì đến nay có thể cây thị cũng do chính cụ trồng, một phần để lấy để lấy bóng mát che cửa Chùa, một phần để Nhân dân đến chùa lễ Phật, tuần rằm, ngày lễ,Tết và đặc biệt là tháng 7AL “Xóa tội vong nhân” để có lộc mang về cho con cháu gọi đó là “Lộc Thánh”. Vậy thì, cây Thị có tuổi trên 400 năm và đã được Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã khảo sát và công nhận Cây Thị Đền chùa Thái là cây Di sản Việt Nam, tại quyết định số: 268 ngày 22/7/2024 do Tiến Sĩ Nguyễn Ngọc Sinh Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên môi trường Việt Nam ký.